Câu chuyện từ mâm cơm trong gia đình…

Hồi bé, tôi hay được giao nhiệm vụ thắp nhang vào bữa giỗ. Lúc ấy, tôi chỉ biết: “Cơm cúng là cơm… không được đụng đũa trước.”

Tôi từng hỏi mẹ: 

“Cơm cúng với cơm thường có gì khác ạ? Cũng chừng đó món, cũng cơm trắng mà.”

Mẹ tôi chỉ cười, bảo:

“Con cứ lớn đi, rồi sẽ hiểu.”

Năm tôi 22 tuổi, từ thành phố về quê đúng dịp giỗ cụ. Gần giữa trưa tôi mới về đến nhà, hơi mệt và đói. Vào bếp, thấy một mâm đầy đồ ăn, tôi định cầm đũa thì nghe tiếng bà nội từ phía sau, nhẹ nhàng nhưng rành rẽ:

“Để các cụ dùng trước đã con.”

Tôi rụt tay lại, nhìn bà cười cười:

“Cụ… mất gần 40 năm rồi mà nội!”

Bà không giải thích, chỉ nói tôi bưng mâm lên nhà, bày lên bàn thờ. Sau khi thắp nhang và khấn xong, bà mới bảo tôi ngồi xuống ghế để bà trả lời thắc mắc của tôi:  

“Cụ mất rồi. Nhưng nếu con biết chờ vài phút, mời và hình dung cụ đang đón nhận lời mời của mình, sau này con cháu của con cũng sẽ biết nhớ đến người đã khuất.

Mỗi mâm cơm được dâng cúng ông bà tổ tiên  – là một lần nhắc nhớ: Việc ta làm không phải để ăn cho no, mà để giữ nếp nhà.”

Bà nói tiếp: 

“Lúc ông con còn sống, mỗi sáng bà cũng dọn cho ông bữa cơm như vầy – không cần sang, chỉ cần có tình. Sau khi ông mất rồi… bà mới hiểu, cơm ngon nhất là bữa được ăn cùng người mình thương.”

Tôi lặng đi. Lần đầu tiên, tôi ngồi ngay ngắn trước bàn thờ. Tôi nhìn vào khói nhang mà như thấy hình ảnh cả dòng họ mình – người còn người mất – đang quây quần trong một không gian, trong lòng bỗng thấy rưng rưng.

Sau đó, mâm cơm thường được dọn ra. Cũng những món ấy, nhưng mùi vị như… đậm đà hơn. Hẳn là vì tôi ăn trong tâm thái biết ơn. Tôi nhận ra, tôi thuộc về nơi này.

LẮNG NGHE – HIỂU – HÀNH ĐỘNG

• Lần cuối bạn cùng người nhà chuẩn bị mâm cơm cúng là khi nào?
• Bạn có từng thử ngồi trước mâm cơm mà không vội ăn, mà để hình dung về những gì mình được thừa hưởng từ ông bà, tổ tiên?
• Tề gia không được nhìn nhận qua mâm cao cỗ đầy – mà nằm trong cách ta dâng lên các thế hệ trước trong tâm thái tri ân về những gì mình đang được hưởng. 

📣 Bạn muốn sống sâu – sống gốc – sống tử tế cùng một cộng đồng chung lý tưởng?

KẾT NỐI TINH HOA - BÁCH GIA KIẾN QUỐC

@Copyright by DBI | Trích từ bộ truyện “Khai tâm” của Cộng đồng Bách gia Tinh hoa