1. Những đứa trẻ không có nhiều vấn đề - Người lớn mới là yếu tố quyết định

Trẻ em vốn dĩ không có quá nhiều vấn đề, mà chúng chỉ bắt đầu gặp khó khăn khi người lớn gặp khó khăn. Điều này đặc biệt đúng trong môi trường giáo dục. Khi học sinh không tập trung vào học tập, không lắng nghe, thay vì ngay lập tức trách mắng các em, giáo viên cần tự hỏi:

• Bài giảng của mình đã đủ hấp dẫn chưa?
• Mình đã thực sự tạo ra môi trường học tập thoải mái cho học trò chưa?
• Cách tiếp cận của mình có đang khiến học sinh cảm thấy bị áp đặt không?

Hầu hết chúng ta, với tư cách là giáo viên, có xu hướng sử dụng quyền lực sẵn có để yêu cầu học sinh nghe theo. Tuy nhiên, đây không phải là cách tiếp cận hiệu quả trong dài hạn.

2. Tôn trọng và lắng nghe - Nguyên tắc cốt lõi của giáo viên

Là một nhà giáo, nguyên tắc đầu tiên mà chúng ta cần nhớ chính là tôn trọng và lắng nghe học trò. Khi học sinh cảm nhận được sự tôn trọng, các em sẽ có xu hướng cởi mở hơn, dễ dàng tiếp thu bài giảng và có động lực học tập hơn.

Cách để thể hiện sự tôn trọng và lắng nghe học trò:

• Khuyến khích học sinh bày tỏ quan điểm: Học sinh cần có cơ hội để nói lên suy nghĩ của mình, dù quan điểm đó có thể khác biệt so với giáo viên.
• Lắng nghe một cách chủ động: Không chỉ đơn thuần nghe, mà còn phải thể hiện sự quan tâm bằng cách đặt câu hỏi, phản hồi tích cực.
• Đứng cùng phe với học trò: Hãy trở thành người hướng dẫn, chứ không phải người áp đặt.

3. Xây dựng sự tin tưởng - Bước đệm quan trọng trong giảng dạy

Một khi học trò đã tin tưởng vào giáo viên, các em sẽ dễ dàng tiếp nhận những phương pháp giảng dạy hơn. Niềm tin này được xây dựng thông qua sự kết nối, sự chân thành và cách mà giáo viên đối xử với học sinh.

Làm sao để xây dựng niềm tin với học trò?

• Thể hiện sự đồng cảm: Hiểu và chia sẻ với những khó khăn mà học sinh gặp phải.
• Công bằng trong đánh giá: Không thiên vị bất kỳ học sinh nào.
• Giữ lời hứa: Khi giáo viên cam kết điều gì đó, hãy thực hiện đúng.

4. Hệ quả khi không lắng nghe học trò

Nếu giáo viên ngay từ đầu đã bác bỏ quan điểm của học trò, các em sẽ cảm thấy bị coi thường, mất đi động lực học tập và dễ dàng sinh ra sự chống đối. Điều này giải thích vì sao nhiều thầy cô cảm thấy bất lực khi học trò không chịu nghe lời.

Hãy thử đặt mình vào vị trí của học sinh:

• Nếu ý kiến của bạn liên tục bị gạt bỏ, bạn có còn muốn chia sẻ không?
• Nếu bạn không được lắng nghe, bạn có cảm thấy kết nối với người đối diện không?

Câu trả lời chắc chắn là "Không". Và đó cũng chính là cảm giác mà học sinh phải đối mặt khi giáo viên không lắng nghe các em.

5. Kết luận

Giáo dục không chỉ đơn thuần là truyền đạt kiến thức mà còn là nghệ thuật kết nối với học sinh. Một giáo viên biết lắng nghe và tôn trọng học trò không chỉ giúp các em học tốt hơn, mà còn tạo ra một môi trường học tập tích cực, nơi mà cả thầy cô và học sinh đều cảm thấy được thấu hiểu và phát triển.

Hãy nhớ rằng, "Muốn học trò nghe mình, trước tiên hãy lắng nghe học trò".

Nguồn: Website Chương trình Dạy học tích cực