I. MỞ ĐẦU CLIP:

- Sinh sau đẻ muộn so với chèo, hát bội đến hàng trăm năm tuổi đời, ấy vậy mà chỉ trong một thế kỷ hình thành và phát triển, nghệ thuật cải lương đã vươn lên mạnh mẽ và ghi dấu ấn không nhỏ trong lòng người dân Việt, đặc biệt là con người Nam Bộ. 

- Cải lương, từ ngày ra đời cho tới bây giờ, vẫn là loại hình sân khấu duy nhất có sức lan tỏa rộng khắp từ Nam chí Bắc. Khi cải lương đạt đến giai đoạn hoàng kim, sự phát triển và quy mô biểu diễn đã chạm đến tầm vóc của một nền "công nghiệp giải trí" thực thụ. Mà lúc ấy, ngay cả những loại hình hiện đại như điện ảnh hay tân nhạc cũng chưa thể sánh kịp về sức hút và quy mô.

- Hơn 100 năm tồn tại, cải lương trải qua biết bao thăng trầm, vui buồn. Nhưng nhờ những dấu ấn sâu sắc mà nó để lại, cải lương vẫn bền bỉ tồn tại, trở thành phần hồn phương Nam không thể thiếu. Cải lương không chỉ là cái gì đó thân quen với người miền Tây, mà nó còn là niềm tự hào, nét đẹp văn hóa riêng của cả dân tộc Việt Nam, giữ gìn tình cảm chân chất, mộc mạc mà thắm thiết qua biết bao thế hệ.

II. GIỚI THIỆU ĐÔI NÉT VỀ CẢI LƯƠNG:

- Nhiều tài liệu ghi nhận rằng sân khấu cải lương xuất hiện lần đầu vào năm 1918, khi ông Châu Văn Tú sáng lập Gánh hát Thầy Năm Tú tại Mỹ Tho và xây dựng rạp Cinéma - Théâtra, nay là rạp hát Thầy Năm Tú ở Tiền Giang. Tác phẩm cải lương đầu tiên được biểu diễn tại đây là “Kim Vân Kiều”. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, khái niệm “Cải lương” vẫn chưa được sử dụng; các gánh hát thường được gọi bằng những tên như “tân thời” hay “kim thời”.

- Cũng có ý kiến khẳng định: từ “Cải lương” bắt nguồn từ phong trào “cải lương” mọi lĩnh vực do báo chí, giới trí thức phát động đầu thế kỷ XX. 

- Tuy có đôi chút bất đồng nhưng “mẫu số chung” của nhiều nghiên cứu đều thống nhất rằng tên gọi "Cải lương" không chỉ đơn thuần là một danh xưng mà còn mang trong mình những hàm ý sâu sắc về bản chất và sứ mệnh của loại hình nghệ thuật này. Nó thể hiện một quá trình chuyển đổi, một sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, giữa dân gian và bác học, tạo nên một dòng chảy nghệ thuật độc đáo và giàu bản sắc dân tộc.

“Cải cách hát ca theo tiến bộ
Lương truyền tuồng tích sánh văn minh”

III. LỊCH SỬ CẢI LƯƠNG:

- Năm 1919, ông Sáu Lầu (tức nhạc sĩ Cao Văn Lầu) với nỗi đớn đau, dằn vặt khi bị buộc xa người vợ hiền vì lễ giáo phong kiến: “tam niên vô tử bất thành thê” đã sáng tác ra bản Dạ cổ hoài lang. Cái tiếng đàn kìm ngân nga, câu ca da diết như thấm đượm cả nỗi buồn man mác của một người chồng xa cách. Bản nhạc ra đời trong hoàn cảnh éo le ấy đã nhanh chóng lay động lòng người, trở thành khúc hát bất hủ trong làng cổ nhạc.

- Từ cái nền vững chắc của “Dạ cổ hoài lang”, các soạn giả tài hoa đã không ngừng sáng tạo, biến tấu, làm cho nó trở nên đa dạng và phong phú hơn. Nhờ tính động và khả năng dễ dàng mở rộng nhịp trong các câu nhạc, "Dạ cổ hoài lang" đã được phát triển từ nhịp 2 lên thành Vọng cổ nhịp 4, nhịp 8, nhịp 16 và đặc biệt là Vọng cổ nhịp 32 - được mệnh danh là “bản nhạc vua” của sân khấu cải lương. Đây là quá trình phát triển năng động, sáng tạo và khoa học của nhiều thế hệ nhạc sĩ theo yêu cầu phát triển của âm nhạc dân tộc từ nhạc tài tử đến cải lương. Cái hay của nhạc cũ là nó không bao giờ cũ, luôn linh động phát triển theo sân khấu.

IV. CẢI LƯƠNG PHẢN ÁNH ĐỜI SỐNG:

- Thuở nhỏ, mỗi khi ngồi xem cải lương cùng bà ngoại, tôi thường tự hỏi tại sao thỉnh thoảng bà lại kéo vạt áo lên lau nước mắt. Giờ đây, đến lượt tôi, khi xem cải lương, thấy nhân vật trong vở diễn rơi nước mắt, tôi cũng nghẹn ngào theo; còn khi họ cười thì trong bụng cũng vui lây. Sân khấu cải lương cuốn hút khán giả không chỉ bởi giọng ca ngọt ngào, lối diễn xuất tài tình của nghệ sĩ làm lay động cảm xúc, mà còn bởi nó chính là hình ảnh cuộc đời của biết bao con người.

- Văn học kịch cải lương là tấm gương phản chiếu hiện thực xã hội từ những thời kỳ xa xưa cho đến cuộc sống đương đại, với nội dung chủ đạo thường xoay quanh các câu chuyện về tình thân, tình yêu, và tình bạn được sử dụng như chất lượng chính. Chính vì thế, tính trữ tình đã trở thành đặc trưng nổi bật của sân khấu cải lương, làm nên một loại hình nghệ thuật tình cảm

- Là một phần không thể thiếu trong ngôi nhà nghệ thuật Việt Nam, cải lương, với vai trò là một loại hình sân khấu nghệ thuật, không chỉ phản ánh toàn diện bức tranh xã hội mà còn góp phần tích cực thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Đặc biệt, cải lương mang đến nguồn năng lượng tinh thần, giúp con người nuôi dưỡng và hoàn thiện nhân cách, hướng đến những giá trị chân - thiện - mỹ.

- Nhắc đến cải lương dường như cũng là cách để lưu giữ những giá trị xưa cũ trong bối cảnh nghệ thuật sân khấu Việt Nam ngày càng đa dạng, với muôn vàn sáng tạo đôi khi làm lu mờ bản sắc truyền thống.

 - Sức hấp dẫn của cải lương không chỉ đến từ ánh đèn rực rỡ, những nghệ sĩ tài năng với giọng ca ngọt ngào, lối diễn xuất điêu luyện, mà còn bởi nó chính là cuộc đời. Sân khấu phản ánh cuộc sống thông qua những cảm xúc mỹ cảm, từ vui, buồn, yêu thương, đến giận hờn, và chính nhờ sự chạm đến trái tim khán giả mà cải lương luôn giữ được sức sống mãnh liệt qua mọi thời kỳ.

V. PHỎNG VẤN

VI. CẢI LƯƠNG NGÀY NAY:

- Tuy sân khấu cải lương có chỗ đứng cho riêng mình trong lòng khán giả nhưng giữa cơn lốc thị trường văn hóa - nghệ thuật ngày càng đa dạng thì phải khách quan mà nhìn nhận rằng, sân khấu cải lương phải đối mặt trước những thách thức! 

- Và để cải lương gần gũi hơn với giới trẻ, nhất là thế hệ gen Z, nhiều hình thức đổi mới ráo riết được khởi xướng. Bắt tay vào hành trình này có cả những nghệ sĩ gạo cội lẫn người trẻ yêu nghệ thuật truyền thống. 

VII. KẾT CLIP:

- Cải lương vẫn tồn tại, không hưng thịnh cũng không mất đi, đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống. Với hệ thống làn điệu phong phú, cùng với những giá trị nhân văn sâu sắc, cải lương không chỉ là nghệ thuật, mà còn là linh hồn của dân tộc Việt Nam.

- Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, cải lương đang đối mặt với nhiều thách thức, nhưng đồng thời cũng mở ra những cơ hội mới để phát triển. Để bảo tồn và phát huy nghệ thuật này, chúng ta cần có những giải pháp đồng bộ, bao gồm việc đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng các chính sách hỗ trợ, và quan trọng hơn cả là nâng cao nhận thức của cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, genZ về giá trị của cải lương.

- Cải lương không chỉ là quá khứ, mà còn là hiện tại và cả tương lai. Việc bảo tồn và phát triển cải lương không chỉ là trách nhiệm của các nghệ sĩ, mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Hãy cùng chung tay gìn giữ /và phát huy /một trong những tinh hoa văn hóa/ đặc sắc của dân tộc Việt Nam /để hành trình của cải lương không bao giờ kết thúc, một tinh hoa không bao giờ phai nhạt/ trong đời sống tinh thần của người dân nước Nam.