Đặc trưng Văn hoá của Việt Nam

20/11/2023 | 381 lượt xem | Lê Lộc

Thông qua cách tiếp cận địa lý - lịch sử, những đặc trưng của nền văn hóa Việt Nam là kết tinh thành quả lao động, đấu tranh hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc, thể hiện trình độ, nghệ thuật ứng xử với tự nhiên, xã hội và sự chủ động hội nhập vào dòng chảy văn minh nhân loại. Và có thể mô tả một cách tóm tắt như sau:

Nền văn hóa hình thành từ nền tảng nông nghiệp trồng lúa nước ở miền sông nước và biển đảo

Với đường bờ biển dài và đảo nhỏ, khí hậu nhiệt đới nắng nóng, mưa nhiều, gió mùa đông bắc lạnh vào mùa đông và có những cơn mưa nhiệt đới cùng với khu vực châu thổ nhiều phù sa nên thích hợp với cây lúa nước.

Nền văn hóa đề cao giá trị văn hóa gia đình truyền thống

Giá trị văn hóa gia đình truyền thống của người Việt được đúc kết từ sự thích nghi của dân tộc đối với tự nhiên và xã hội trước những thách thức của lịch sử. Cũng là thờ cúng tổ tiên nhưng người Việt dành tình cảm sâu nặng với tổ tiên qua các nghi thức tín ngưỡng. Văn hóa gia đình truyền thống người Việt giàu tính nhân văn như kính trọng người già, yêu quý trẻ nhỏ, đề cao tình nghĩa vợ chồng, tôn trọng mẫu quyền..

Nền văn hóa đậm tính cộng đồng, tự trị của văn hóa làng xã

Làng xã là một tổ chức xã hội độc đáo trong xã hội phong kiến ở Việt Nam, thể hiện rất rõ tính cộng đồng. Các thành viên ở làng xã gắn bó, quan hệ mật thiết với nhau trong mọi hoạt động sống, từ trồng trọt, chăn nuôi, trao đổi hàng hóa đến tổ chức các sinh hoạt văn hóa, chia sẻ những khoảnh khắc quan trọng với nhau trong mọi phạm vi “tang - gia - hiếu - hỷ”.

Nền văn hóa thấm đậm, bao trùm tinh thần yêu nước, ý thức quốc gia - dân tộc

Ý thức về lãnh thổ quốc gia đã ăn sâu vào tâm thức người Việt qua câu chuyện truyền ngôn nước Văn Lang gồm 15 bộ tộc. Tinh thần yêu nước thấm sâu vào mọi sinh hoạt văn hóa, văn nghệ. Văn thơ yêu nước bác học bất luận ở thời kỳ nào trong lịch sử của dân tộc Việt, nhất là thời kỳ phong kiến tự chủ cũng thấm đậm chủ đề khẳng định Việt Nam là quốc gia có chủ quyền, có cương vực rõ ràng, có nền văn hiến lâu đời.

Nền văn hóa đề cao nữ quyền

Trong nền văn hóa Việt Nam, hình ảnh người phụ nữ được đề cao, giữ vị trí xứng đáng trong các sinh hoạt văn hóa truyền thống, nhất là ở những nơi thờ tự tín ngưỡng tôn giáo. Trong tin ngưỡng dân gian, người Việt hằng tâm, hằng sản cho những nơi thờ phụ nữ gọi các nữ thần là Thánh Mẫu, có nữ thần còn được tôn vinh là Quốc Mẫu như Quốc Mẫu Âu Cơ, Quốc Mẫu Tây Thiên... Các gia đình theo Thiên Chúa giáo dành vị trí trang trọng trong nhà treo ảnh Đức Mẹ Maria. Những phụ nữ từ nghìn năm trước hy sinh vì nước, vì dân được dân thờ phụng trở thành liệt nữ nêu gương cho con cháu như Bà Trưng, Bà Triệu… Ở thời hiện đại hình ảnh người Mẹ vì nước được tôn kính dựng tượng như Bà Mẹ Việt Nam anh hùng ở Quảng Nam, Mẹ Suốt ở Đồng Hới (Quảng Bình)… Những đền thờ liệt nữ Võ Thị Sáu ở Côn Đảo, đền thờ Mười cô gái thanh niên xung phong ở ngã ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh), đền thờ Thanh niên xung phong ở Hang Tám Cô (Quảng Bình)...

Nền văn hóa trọng nông, xa rừng, nhạt biển

Sản xuất nông nghiệp lấy trồng trọt, chăn nuôi, khai thác tiềm năng của đất đai làm ra sản phẩm nuôi sống con người, tổ chức các sinh hoạt văn hóa là ý thức thường trực của người Việt, là phương châm “phi nông bất ổn”. Thành quả nền văn hóa Việt biểu hiện rất rõ tư tưởng trọng nông. Các làng Việt giàu có, đậm truyền thống, duy trì thuần phong mỹ tục, được tổ chức chặt chẽ đều là những làng nông nghiệp ở vùng đất màu mỡ.

Xem xét trong diễn trình lịch sử, người Việt có xu hướng xa rừng, hướng phát triển là từ rừng xuống đồng bằng, châu thổ. Rừng núi là nơi khó làm ăn, phát sinh bệnh tật, nơi “ma thiêng nước độc”. Người Việt là chủ nhân của đất nước có diện tích biển gấp trên ba lần đất liền nhưng tiềm năng và thế mạnh này chưa được khai thác, phát huy. Nhìn chung, nền văn hóa của người Việt thể hiện tư tưởng ứng xử dè chừng với biển.

Nền văn hóa đa dân tộc, thống nhất trong đa dạng

Việt Nam là quốc gia đa dân tộc (54 dân tộc), trong đó dân tộc Kinh chiếm đa số nên văn hóa dân tộc Kinh giữ vai trò chủ đạo. Lịch sử phát triển văn hóa của người Việt đã khẳng định sự tôn trọng, cởi mở, giao lưu, tiếp biến văn hóa một cách tự nguyện giữa các dân tộc, chống biểu hiện kỳ thị, cưỡng bức văn hóa của dân tộc này đối với dân tộc khác. Nền văn hóa đa dân tộc đã tạo nên tiềm năng, thế mạnh phát huy sức mạnh mềm văn hóa của quốc gia trong các quan hệ quốc tế, gia tăng tình hữu nghị, hiểu biết lẫn nhau giữa các dân tộc. Nền văn hóa đa dân tộc đã kiến tạo một nền văn hóa đa dạng các thành tố và hình thức biểu hiện - trong ẩm thực, nhà ở, trang phục, phong tục, tập quán, hội lễ, tín ngưỡng tôn giáo, văn học nghệ thuật, tổ chức xã hội...

Nền văn hóa mở, thích ứng và tiếp biến hài hòa các nền văn minh nhân loại

Người Việt chủ động đón nhận tôn giáo và các thiết chế văn hóa của Ấn Độ giáo (Hindu giáo), Phật giáo (dòng tiểu thừa và dòng đại thừa), Nho giáo (còn gọi tên khác là Khổng giáo), Đạo giáo (thần tiên và phù thủy), Hồi giáo (chính thống và không chính thống), Kitô giáo (tên gọi khác là Công giáo, Thiên Chúa giáo), Tin lành. Người Việt tiếp nhận các tôn giáo thế giới, một mặt thích nghi, mặt khác ứng phó với những bất cập không phù hợp với thuần phong mỹ tục của dân tộc.
Để tìm hiểu bức tranh tổng quan, xem thêm Tài liệu về Việt Nam

THÔNG TIN GIẢI THƯỞNG

🎄 B.R.A là giải thưởng Review các Câu chuyện Thương hiệu QUỐC TỘC THƯƠNG NHÂN danh giá đầu tiên ở Việt Nam có quy mô toàn cầu được tổ chức nhằm tôn vinh tài năng trẻ. Giải thưởng được khởi xướng bởi Tập đoàn Hành trình Kim cương phối hợp cùng ĐH Văn Lang, NetVietTV, PathCAN cùng nhiều đối tác và được bảo trợ truyền thông bởi Tạp chí Doanh nhân Sài Gòn.

🏆 Hãy cùng tìm hiểu và đăng ký ngay nào!!!

🏆 Hạn nhận đăng ký cuối cùng là 31/12/2023.

Link Đăng ký dự thi

Link Web B.R.A

Link Profile B.R.A

Link Hướng dẫn thí sinh

Link Zalo Hỗ trợ thí sinh

🏆 Thông tin về DJC